PIJARY.INFO

13 красавіка 2014 г., у Пальмовую нядзелю, пачынаецца Вялікі тыдзень. Літyргія гэтага дня нагадвае пра ўрачысты ўезд Езуса Хрыста ў Ерузалем перад Яго ўкрыжаваннем.

Па волі благаслаўлёнага Папы Яна Паўла ІІ Пальмовая нядзеля з 1986 г. з’яўляецца таксама Сусветным днём моладзі.

У літургіі Пальмовай нядзелі заўважаюцца два моманты: радасная працэсія з пальмамі і чытанне Мукі Пана. Такім чынам Касцёл падкрэслівае, што трыумф Хрыста і Яго ахвяра непарыўна звязаны між сабой.

Удзел у літургіі гэтага дня азначае згоду на крыж, на менавіта такі, а не іншы, шлях жыцця, на цярпенне разам з Езусам.

Святкаванне Пальмовай нядзелі бярэ пачатак у Ерузалеме ў IV ст. У той час імнуліся як мага больш дакладна прадставіць сцэны з жыцця Езуса. Паступова працэсіі сталі больш драматызаванымі, напрыклад, біскуп, які прадстаўляў Хрыста, уязджаў у горад на восліку.

Звычай асвячэння пальмовых галін з’явіўся ў Касцёле ў ХІ ст. У нашай краіне іх замяняюць вербы. Пасля асвячэння іх утыкаюць за крыжы і абразы, каб сцерагчы дом ад няшчасцяў і мець Божае благаслаўленне. Раней галінкі ўтыкаліся таксама ў полі, каб Бог сцярог пасевы ад граду, сушы, вялікіх дажджоў.

(JM)  http://catholic.by/

Нядзеля Змёртвыхпаўстання

(Уваскрасення) Пана.

Вялікдзень – найбольш распаўсюджаная ў нашым народзе назва асноўнага і найстаражытнейшага хрысціянскага свята Змёртвыхпаўстання (Уваскрасення) Пана, якое адзначалася ўжо першымі хрысціянамі.

Свята з’яўляецца рухомым (яно не прыпадае на нейкую пэўную дату) і ў лацінскім Касцёле адзначаецца ў першую нядзелю пасля першай веснавой поўні (пасля дня раўнадзенства). Калі ж на гэты самы дзень прыпадае і юдэйскае свята Пасхі, то святкаванне Вялікадня пераносіцца на наступную нядзелю. Ад таго, на які дзень прыпадае Вялікдзень, залежыць, калі ў гэтым годзе будуць адзначацца іншыя рухомыя святы: Унебаўшэсце, Спасланне Духа Святога, свята Божага Цела і ўрачыстасць Найсвяцейшага Сэрца Езуса.

Першая ўрачыстая святая Імша ў нядзелю традыцыйна распачынаецца працэсіяй, у якой нясуць Найсвяцейшы Сакрамэнт і фігуру ўваскрослага Хрыста. Гэта так званая рэзурэкцыя (ад лац. уваскрасенне).

На Вялікдзень існуе звычай благаслаўлення традыцыйных велікодных страваў: хлеба (печыва), мяса, вяндліны, солі, а таксама фарбаваных яек (пісанак), якія з’яўляюцца неад’емным атрыбутам святочнага стала.

Велікодны перыяд

Велікодны перыяд – пяцьдзесят дзён ад нядзелі Змёртвыхпаўстання да нядзелі Спаслання Духа Святога, якія святкуюцца з вялікай радасцю, як адзін святочны дзень, нават як «вялікая нядзеля». Асабліва ў гэтыя дні спяваецца Аллелюя. На саракавы дзень пасля Вялікадня адзначаецца свята Унебаўшэсця Пана, а будні пасля Унебаўшэсця да суботы перад Спасланнем Духа Святога рыхтуюць да прыйсця Духа Святога Суцяшальніка

Сёлета ўрачыстасць Пасхі прыпадае на 8 красавіка. У гэты дзень гучным звонам з усіх касцёлаў свету будзе абвешчана вялікая радасць — Хрыстос Уваскрос!

Часта паўстае пытанне, чаму католікі і праваслаўныя ў нашай краіне звычайна адзначаюць Пасху з вялікай розніцай дзён і толькі раз на нейкі час дата ўрачыстасці супадае.

Справа ў тым, што Вялікдзень — гэта рухомае свята. Яго дата неаднойчы ў гісторыі была тэмай спрэчак. У нашы часы ў заходніх Касцёлах прынята, што Вялікдзень адзначаецца ў нядзелю пасля першай вясенняй поўні месяца. Дата ўрачыстасці Уваскрасення Хрыста залежыць таксама ад даты Укрыжавання, якое, як пішуць Евангелісты, адбылося на тры дні раней — непасрэдна перад яўрэйскай Пасхай, якая адзначалася ў чатырнаццаты дзень месяца Нісан. Аднак праблема заключаецца ў тым, што дата Укрыжавання ў Евангеллі паводле Яна і ў іншых трох адрозніваецца. Таму ўсходнія Касцёлы выказваліся за дату чатырнаццаты Нісан, а заходнія прывязвалі адзначэнне ўрачыстасці Уваскрасення да пятнаццатага дня гэтага месяца.

Сама традыцыя фарбавання яек на Вялікдзень мае надзвычай даўнюю гісторыю. Сам факт фарбавання яек навукоўцы знайшлі ў рукапісе Х ст. Ён паходзіць з Грэцыі Свята-Анастасіеўскага манастыра каля Фесалонік. У дакуменце на пергаменце прыводзіцца малітва на асвячэнне чырвоных яек. Ёсць некалькі паданняў, як хрысціяне пачалі фарбаваць яйкі. Адна з самых старажытных тычыцца Марыі Магдаліны, якая пасля Уваскрасення Хрыста прыйшла да імператара Ціберыя ў Рым і прынесла яму ў падарунак чырвонае яйка. Бо тады да імператара нельга было прыйсці без падарунка. Марыя Магдаліна падала яйка са словамі «Хрыстос Уваскрос!» і пачала распавядаць пра свайго Настаўніка. Больш распаўсюджанае паданне сёння гаворыць, што яйка ў руках Марыі Магдаліны было спачатку белым. Калі яна стала распавядаць пра свайго Настаўніка, Ціберый усклікнуў, што чалавек не можа ўваскрэснуць, як не можа гэтае белае яйка стаць чырвоным. Яйка ў руках жанчыны адразу ж зрабілася чырвоным, а Ціберый пасля прыняў Хрост.